HIV hay AIDS là những căn bệnh thế kỷ vô cùng nguy hiểm. Xuất hiện từ nửa đầu những năm thế kỉ nhưng trải qua hơn 50 năm, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra được loại thuốc để chống lại chúng. Nguy hiểm là thế nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về căn bệnh chết người này. Trong bài viết này, hãy cùng Bệnh viện 199 đi tìm hiểu AIDS là gì? AIDS có phải là HIV hay không? nhé.

AIDS LÀ GÌ?

AIDS là viết tắt của Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải:

- Tình trạng này mắc phải, có nghĩa là một người bị nhiễm bệnh.

- Tình trạng này ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch của một người, một phần của cơ thể chống lại vi trùng như vi khuẩn và vi rút.

- Hệ thống miễn dịch trở nên thiếu hụt và không hoạt động hiệu quả.

- Một người bị AIDS có thể mắc các bệnh và nhiễm trùng khác do hệ thống miễn dịch suy yếu.

AIDS do một loại vi-rút có tên là Vi-rút gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV) gây ra . Nếu bạn bị nhiễm HIV, cơ thể bạn sẽ cố gắng chống lại sự lây nhiễm. Nó sẽ tạo ra các kháng thể, là những phân tử miễn dịch đặc biệt mà cơ thể tạo ra để chống lại vi trùng. Các xét nghiệm HIV tìm kiếm các kháng thể này. Nếu bạn có chúng trong máu hoặc niêm mạc miệng, điều đó có nghĩa là bạn đã bị nhiễm HIV. Những người có kháng thể HIV được gọi là HIV dương tính.

AIDS là giai đoạn tiến triển nhất của nhiễm trùng do HIV gây ra. Tên HIV và AIDS có thể gây nhầm lẫn vì cả hai thuật ngữ đều mô tả cùng một bệnh. Tuy nhiên, hầu hết những người nhiễm HIV không bị AIDS. Và hầu hết những người nhiễm HIV sẽ không phát triển thành AIDS nếu họ bắt đầu điều trị bằng thuốc kháng virus (ART) bằng các loại thuốc gọi là thuốc kháng virus (ARV) ngay sau khi được chẩn đoán nhiễm HIV.

Những người bị AIDS có hệ thống miễn dịch bị tổn thương nghiêm trọng. Vi-rút, ký sinh trùng, nấm và vi khuẩn thường không gây ra bất kỳ vấn đề gì có thể khiến con người bị bệnh nặng nếu hệ thống miễn dịch của họ bị tổn hại. Chúng được gọi là nhiễm trùng cơ hội (OIs) .

Điều quan trọng cần nhớ là hầu hết những người nhiễm HIV sẽ không phát triển thành AIDS nếu họ bắt đầu điều trị ARV ngay sau khi bị nhiễm bệnh.

AIDS LÂY NHIỄM QUA ĐÂU?

Bạn không thực sự bị AIDS. Bạn có thể bị nhiễm HIV và sau đó bạn có thể bị AIDS. HIV có thể lây truyền từ bất kỳ ai nhiễm HIV, ngay cả khi họ trông không bị bệnh và ngay cả khi họ chưa xét nghiệm dương tính. Máu, dịch âm đạo, tinh dịch và sữa mẹ của người nhiễm HIV có đủ vi rút để truyền HIV cho người khác.

Hầu hết những người nhiễm HIV lây nhiễm qua quan hệ tình dục qua đường hậu môn hoặc âm đạo, hoặc dùng chung kim tiêm, ống tiêm hoặc các dụng cụ tiêm chích ma túy khác (ví dụ: bếp). Ngoài ra, HIV có thể lây truyền từ người mẹ sinh con sang con của họ trong quá trình mang thai, sinh nở hoặc cho con bú. Tuy nhiên, nó ít phổ biến hơn do những tiến bộ trong phòng ngừa và điều trị HIV. Điều này được gọi là lây truyền chu sinh . Truyền máu dương tính với HIV từng là cách lây nhiễm HIV, nhưng hiện nay nguồn cung cấp máu được sàng lọc rất cẩn thận và rủi ro là cực kỳ thấp. Không có trường hợp nào được ghi nhận về việc lây truyền HIV qua nước mắt hoặc nước bọt.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) ước tính có khoảng 1,2 triệu người ở Hoa Kỳ nhiễm HIV vào cuối năm 2018, năm gần đây nhất có thông tin này. Trong số những người đó, khoảng 14%, hay 1/7, không biết mình bị nhiễm HIV. Khoảng 76% trong số khoảng 38.000 ca chẩn đoán HIV mới mỗi năm là ở những người được xác định là nam khi sinh (AMAB) và khoảng 24% ở những người được chỉ định là nữ khi sinh (AFAB). Năm 2018, người da đen/người Mỹ gốc Phi và người gốc Tây Ban Nha/Latinh chiếm 69% số ca chẩn đoán HIV mới nhưng chỉ chiếm 31% dân số Hoa Kỳ. Vào giữa những năm 1990, AIDS là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Tuy nhiên, các phương pháp điều trị mới hơn đã cắt giảm đáng kể tỷ lệ tử vong do AIDS.

HIV DƯƠNG TÍNH CÓ NGHĨA LÀ GÌ?

Nếu bạn nhận được chẩn đoán HIV, điều đó có nghĩa là bạn bị nhiễm HIV. Không giống như một số loại vi-rút khác, cơ thể con người không thể loại bỏ hoàn toàn HIV. Một khi bạn bị nhiễm HIV, bạn sẽ có nó suốt đời. Nhưng với sự chăm sóc y tế thích hợp, HIV có thể được kiểm soát. Những người nhiễm HIV được điều trị HIV hiệu quả có thể sống lâu, khỏe mạnh và bảo vệ bạn tình của họ.

Trong vài tuần đầu sau khi nhiễm HIV, một số người bị sốt, nhức đầu, đau cơ và khớp, đau bụng, sưng hạch bạch huyết hoặc phát ban trên da. Hầu hết mọi người nghĩ rằng đó là bệnh cúm. Một số người không có triệu chứng. Sau đó, vi-rút sẽ nhân lên trong cơ thể trong vài tuần hoặc thậm chí vài tháng trước khi hệ thống miễn dịch phản ứng. Trong thời gian này, mọi người sẽ không xét nghiệm dương tính với HIV nhưng có thể truyền vi-rút cho người khác.

Khi hệ thống miễn dịch phản ứng, nó bắt đầu tạo ra các kháng thể. Khi điều này xảy ra, các xét nghiệm HIV sẽ trở nên dương tính, một quá trình được gọi là chuyển đổi huyết thanh. Sau khi có các triệu chứng giống như cúm đầu tiên, một số người nhiễm HIV có thể vẫn khỏe mạnh trong nhiều năm. Nhưng trong thời gian này, HIV đang làm hỏng hệ thống miễn dịch.

Một cách để đo lường thiệt hại đối với hệ thống miễn dịch là xét nghiệm máu để đếm tế bào CD4. Những tế bào này, còn được gọi là tế bào T-helper, là một phần quan trọng của hệ thống miễn dịch. Người khỏe mạnh có từ 500-1.500 tế bào CD4 trong một mililit máu.

Nếu không được điều trị, số lượng tế bào CD4 của người nhiễm HIV rất có thể sẽ giảm xuống. Họ có thể bắt đầu có các dấu hiệu của bệnh HIV như sốt, đổ mồ hôi ban đêm, tiêu chảy hoặc sưng hạch bạch huyết.

Khi được điều trị, số lượng tế bào CD4 có thể phục hồi hoặc duy trì ở mức bình thường. Tuổi thọ cho những người biết tình trạng của họ và dùng ART gần như bình thường đối với những người tuân thủ dùng thuốc.

LÀM THẾ NÀO ĐỂ BIẾT MÌNH CÓ BỊ AIDS KHÔNG?

Mọi người nhận được chẩn đoán AIDS khi:

- Họ phát triển một số NTCH nhất định, hoặc

- Số lượng tế bào CD4 của họ giảm xuống dưới 200 tế bào trên mỗi ml máu

Có một danh sách chính thức các NTCH do CDC đưa ra. Những cái phổ biến nhất là:

- Viêm phổi do Pneumocystis (PCP) , nhiễm trùng phổi

- Kaposi sarcoma (KS) , ung thư da

- Cytomegalovirus (CMV) , một bệnh nhiễm trùng thường ảnh hưởng đến mắt

- Bệnh nấm candida , một bệnh nhiễm nấm có thể gây tưa miệng (màng trắng trong miệng) hoặc nhiễm trùng ở cổ họng hoặc âm đạo

Các triệu chứng liên quan đến AIDS cũng bao gồm giảm cân nghiêm trọng, khối u não và các vấn đề sức khỏe khác.

CÓ CÁCH CHỮA BỆNH AIDS KHÔNG?

Hiện tại không có cách chữa khỏi bệnh AIDS. Tuy nhiên, thuốc hỗ trợ điều trị HIV ART có thể ngăn ngừa hoặc đảo ngược thiệt hại đối với hệ thống miễn dịch và ngăn ngừa lây truyền cho người khác. Hầu hết mọi người vẫn khỏe mạnh miễn là họ tiếp tục điều trị ARV. Không có cách nào để loại bỏ HIV khỏi cơ thể.

Một số loại thuốc có thể ngăn ngừa hoặc điều trị OI. Trong hầu hết các trường hợp, những loại thuốc này hoạt động rất tốt. Các ARV mới hơn, mạnh hơn đã giúp giảm tỷ lệ mắc hầu hết các NTCH.