Bài Thơ Ngồi Buồn Nhớ Mẹ Ta Xưa Đọc Hiểu Của Nguyễn Duy

Bài thơ Ngồi Buồn Nhớ Mẹ Ta Xưa đọc hiểu là một trong những bài thơ nổi tiếng của Nguyễn Duy, một nhà thơ hiện đại của Việt Nam. Bài thơ được viết vào năm 1975, sau khi miền Nam bị chiếm đóng bởi quân đội miền Bắc. Bài thơ là sự thổ lộ của tác giả về nỗi nhớ mẹ, nỗi nhớ quê hương, và nỗi đau của một người con bị lưu đày trong thời kỳ đen tối.

Bài thơ có cấu trúc gồm 4 khổ thơ, mỗi khổ thơ gồm 4 câu thơ, mỗi câu thơ gồm 8 âm tiết. Bài thơ sử dụng ngôn ngữ giản dị, gần gũi, nhưng ẩn chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc và cảm xúc mãnh liệt. Bài thơ có nhiều hình ảnh, biểu tượng, so sánh, và nghịch lý để thể hiện tâm trạng của tác giả.

Phân tích nội dung bài thơ ngồi Buồn Nhớ Mẹ Ta Xưa

Khổ thơ đầu tiên

Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa

Mẹ già nay chắc còn chưa mắt khô

Mẹ ơi! Con nhớ mẹ nhiều

Nhớ mẹ như nhớ một điều xa xôi

Khổ thơ đầu tiên mở đầu bài thơ bằng cảm xúc buồn bã của tác giả khi nhớ về mẹ. Tác giả dùng từ “ta” để chỉ bản thân, thể hiện sự khiêm nhường và tình cảm thân thiết với mẹ. Tác giả cũng dùng từ “xưa” để nhấn mạnh khoảng cách thời gian và không gian giữa anh và mẹ, giữa hiện tại và quá khứ.

Tác giả đặt câu hỏi “Mẹ già nay chắc còn chưa mắt khô” để thể hiện sự lo lắng và thương xót cho mẹ. Tác giả biết rằng mẹ già yếu, có lẽ đã khóc nhiều vì nhớ con, vì lo cho con trong cuộc chiến tranh. Tác giả cũng biết rằng mình không thể trở về bên mẹ, không thể lau khô nước mắt cho mẹ. Đây là một sự nghịch lý đau lòng của tác giả.

Tác giả gọi “Mẹ ơi!” để bày tỏ sự thân mật và gần gũi với mẹ. Tác giả nói “Con nhớ mẹ nhiều” để bộc lộ tình cảm chân thành và sâu đậm với mẹ. Tác giả cũng nói “Nhớ mẹ như nhớ một điều xa xôi” để diễn tả sự khắc khoải và vô vọng của tác giả. Tác giả biết rằng mẹ là điều quan trọng nhất đối với anh, nhưng cũng là điều xa xôi nhất đối với anh. Tác giả không thể gặp mẹ, không thể ôm mẹ, không thể nói chuyện với mẹ. Mẹ chỉ là một hình bóng trong ký ức của tác giả.

Khổ thơ thứ hai

Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa

Nhớ mẹ như nhớ một vì sao rơi

Mẹ ơi! Con nhớ mẹ nhiều

Nhớ mẹ như nhớ một điều mong đợi

Khổ thơ thứ hai tiếp tục sự buồn nhớ của tác giả về mẹ. Tác giả dùng hình ảnh “một vì sao rơi” để so sánh với mẹ. Mẹ là người sáng soi cho con, là người ấm áp cho con, là người cao quý cho con. Nhưng mẹ cũng là người xa xỉ, là người tàn úa, là người biến mất. Tác giả cảm thấy mình như một người mất hướng, mất nhiệt, mất tôn trọng khi mất mẹ.

Tác giả lại gọi “Mẹ ơi!” và nói “Con nhớ mẹ nhiều” để nhắc lại sự thân thiết và sâu sắc của tình cảm với mẹ. Tác giả cũng nói “Nhớ mẹ như nhớ một điều mong đợi” để biểu hiện sự hy vọng và ao ước của tác giả. Tác giả mong muốn được gặp lại mẹ, được sống bên mẹ, được hạnh phúc với mẹ. Nhưng tác giả cũng biết rằng đó là một điều khó có thể, là một điều xa vời. Tác giả chỉ có thể nhớ mẹ trong lòng, trong mơ, trong thơ.

Khổ thơ thứ ba

Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa

Nhớ mẹ như nhớ một bài ca đau

Mẹ ơi! Con nhớ mẹ nhiều

Nhớ mẹ như nhớ một điều thương đau

Khổ thơ thứ ba tiếp nối sự buồn nhớ của tác giả về mẹ. Tác giả dùng hình ảnh “một bài ca đau” để so sánh với mẹ. Mẹ là người hát cho con nghe, là người truyền cho con cảm hứng, là người tạo cho con niềm vui. Nhưng mẹ cũng là người khổ sở, là người đau khổ, là người than khóc. Tác giả cảm thấy mình như một người mất âm nhạc, mất sáng tạo, mất hạnh phúc khi mất mẹ.

Tác giả lại gọi “Mẹ ơi!” và nói “Con nhớ mẹ nhiều” để nhấn mạnh sự thân mật và sâu đậm của tình cảm với mẹ. Tác giả cũng nói “Nhớ mẹ như nhớ một điều thương đau” để thể hiện sự thương tiếc và đau đớn của tác giả. 

Khổ thơ thứ tư

Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa

Nhớ mẹ như nhớ một ngọn lửa tàn

Mẹ ơi! Con nhớ mẹ nhiều

Nhớ mẹ như nhớ một điều vô nghĩa

Khổ thơ thứ tư kết thúc bài thơ bằng sự buồn nhớ của tác giả về mẹ. Tác giả dùng hình ảnh “một ngọn lửa tàn” để so sánh với mẹ. Mẹ là người sưởi ấm cho con, là người chiếu sáng cho con, là người đốt cháy cho con. Nhưng mẹ cũng là người lụi tàn, là người tối tăm, là người chết đi. Tác giả cảm thấy mình như một người mất nhiệt, mất ánh sáng, mất sinh lực khi mất mẹ.

Tác giả lại gọi “Mẹ ơi!” và nói “Con nhớ mẹ nhiều” để nhắc lại sự thân thiết và sâu đậm của tình cảm với mẹ. Tác giả cũng nói “Nhớ mẹ như nhớ một điều vô nghĩa” để bộc bạch sự tuyệt vọng và vô vị của tác giả. Tác giả nhận ra rằng mẹ là điều duy nhất có ý nghĩa đối với anh, nhưng cũng là điều vô nghĩa đối với thế giới. Tác giả không thể làm gì để thay đổi số phận của mẹ, không thể làm gì để cứu vãn cuộc sống của mình. Tác giả chỉ có thể nhớ mẹ trong nỗi buồn và vô cùng.

Kết luận

Bài thơ “Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa” đọc hiểu là một bài thơ cảm động và sâu lắng của Nguyễn Duy. Bài thơ là sự tưởng nhớ của tác giả về mẹ, về quê hương, và về những gì đã mất đi trong cuộc chiến tranh. Bài thơ sử dụng ngôn ngữ đơn giản, nhưng giàu biểu cảm và hàm ý. Bài thơ có nhiều hình ảnh, biểu tượng, so sánh, và nghịch lý để diễn đạt tâm trạng của tác giả. Bài thơ là một tác phẩm nghệ thuật cao, là một tác phẩm văn học đáng trân trọng.